Winnica Sydonia położona jest na pograniczu Niziny Szczecińskiej i Pojezierza Pomorskiego we wsi Trzebiatów.
Unikalne położenie w strefie wałów polodowcowych – nieopodal doliny rzeki Krąpieli, oczek polodowcowych oraz ozów Kiczarowskich nadaje winom wyjątkowo regionalny charakter.
Wieś do 1569 roku stanowiła własność sióstr cysterek z Marianowa. Funkcję konwentu zakonnego pełniły zazwyczaj mniszki z rodów książęcych lub rycerskich. W klasztorze w Marianowie przebywała szlachcianka Sydonia von Borck jako pensjonariuszka dla panien z rodów szlacheckich. Z dużą pasją poznawała ona właściwości roślin pochodzących z Pomorza Zachodniego. Umiała ważyć piwo, znany był jej proces destylacji oraz powstawania alkoholi. Sydonia nierozłącznie związana jest z zakonem w Marianowie ale trzeba również pamiętać, iż ona sama oraz ród Borków jest świadectwem na piastowskie pochodzenie Pomorza Zach. Nierozłącznie związana jest ona z rodem Gyfitów, na który rzekomo rzuciła klątwę i przez, który zakończyła tak tragicznie swój żywot. W rezultacie została posądzona o czary i rzucanie klątw. W wyniku procesu sądowego została skazana na ścięcie głowy i spalenie na stosie.
Klasztor Cysterski w Marianowie.
Na terenie Pomorza Zachodniego powstało siedem cysterskich klasztorów żeńskich w tym dwa w tym samym czasie (1243-1249 r.) – w Szczecinie i Marianowie . Ufundowane zostały one przez księcia Barnima I oraz jego żonę Marianne. W Szczecinie nie zachowały się żadne obiekty klasztorne natomiast zespół poklasztorny w Marianowie jest najlepiej zachowaną siedzibą cysterek na Pomorzu Zachodnim. Sprowadzenie cysterek na tereny Pomorza odbywało się równolegle z próbami aklimatyzacji oraz realnej uprawy winorośli poza południem Europy.
Wnętrze kościoła w Marianowie.
Cystersi sprowadzani byli z rejonów Burgundii we Francji gdzie winogrodnictwo było dobrze znane a uprawa winorośli i produkcja wina miała już swoje tradycje nie tylko na potrzeby liturgiczne zakonu lecz także handlu. Zakon tajniki procesu winifikacji przekazywał wszystkim jej członkom. Miejsca w którym powstawały budowle klasztorne były dokładnie weryfikowane również pod kontem uprawy latorośli. Wiek XIII jest uważany za początek winiarstwa na terenie Pomorza Zachodniego. Związane to jest właśnie z powstaniem i aktywnością tychże zakonów. Wykorzystując dogodne położenie na wzgórzach Warszewskich w Szczecinie cysterki zakładają w tym czasie winnice. Warunki tam panujące porównywalne są do warunków uprawy winorośli w Nadrenii. Dlatego w XIV wieku cysterki sprowadzały kolonistów z Nadrenii by powiększyć skalę produkcji wina. Doskonałe nasłonecznienie, wzgórza morenowe oraz rozlewiska rzeki Odry i jeziora Dąbie sprawiły, iż winorośl uprawiano na wzgórzach do XIX wieku.
Fot. Winnica Sydonia.
Powiązania Sydoni z zakonem cysterek i rodem szlacheckim Borków oraz Gryfitów, jej tragiczna ale jakże pełna świadectw piastowskiego pochodzenia historia rejonu całego Zachodniego Pomorza sprawiły, iż winnice nazwano imieniem wspomnianej bohaterki. Etykiety na wina z Winnicy Sydonia nawiązują właśnie do tej historii – widoczna na nich jest rycina Marianowa z klasztorem cysterek. Rycina pochodzi z Wielkiej Mapy Księstwa Pomorskiego, która powstała w latach 1610-1618 czyli w latach gdy Sydonia przebywała w Marianowie. Butelki typu burgundzkiego wspominają cystersów pochodzących z rejonu Burgundii, którzy tu przybyli przynosząc wiedzę o uprawie winorośli i produkcji wina.
Fot. Winnica Sydonia.
Winnica Sydonia została założona w 2013 roku i jest winnicą rodzinną. Pierwsze próby produkcji wina na mniejszą skalę odbyły się kilka lat wcześniej a wynikiem tego jest prestiżowy złoty medal w IV Międzynarodowym Konkursie Win Galicja Vitis 2014. Dyplom sygnowany został między innymi przez pana Romana Myśliwca, który to jest uważany za jeden z największych autorytetów współczesnego winiarstwa w Polsce. W konkursie biorą udział winiarze z całej Europy i świata między innymi Włoch, Czech, Polski, Północnej Afryki, Słowacji, Węgier, Macedonii, Niemiec czy Portugalii. Złoty medal został zdobyty dla wina Rose 2013.
Fot. Winnica Sydonia. Rodzinnie.
W maju 2017 Winnica Sydonia wzięła udział w konkursie Nasze kulinarne Dziedzictwo – Smaki Regionów gdzie za wino czerwone gronowe (kupaż odmian Rondo/Regent) zdobyła I miejsce w swojej kategorii. Rodzinna winnica Sydonia wyróżnia się tym, iż jej właściciele są prawdziwymi fascynatami wina. A wszelkie procesy powstawania tego trunku zarówno w winnicy jak i w przetwórni odbywają się zgodnie z zasadami manufaktury.
Właścicielami winnicy są Dagmara i Sebastian Pilczuk, którzy ukończyli Akademię Rolniczą w Szczecinie. Sebastian jest absolwentem technologii Winiarstwa na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu. Winnica jest wpisana w rejestr przedsiębiorstw produkujących wino z upraw własnych i od 2016 roku sprzedaje wina. Istnieje możliwość odwiedzenia winnicy, degustacji wina oraz przedstawienia procesu powstawania win.
Ogławianie liści.
Winorośl uprawiana jest w przydomowej winnicy a tutejsze odmiany to Rondo, Regent, Johaniter, Solaris i Muscaris. W chwili obecnej wina produkowane są z odmian Solaris, Rondo, Regent. Pozostałe odmiany są nowymi nasadzeniami i będą owocowały po okresie trzech lat.
Każde z produkowanych tutaj win przechodzi proces certyfikacji w Wojewódzkim Inspektoracie Jakości Handlowej Artykułów Rolnych i Spożywczych. Proces ten jest dobrowolny a w wyniku jego procesu i szeregu kontroli nadany zostaje specjalny numer, który to jest umieszczany na etykiecie wina. Dzięki certyfikacji umieszczana jest informacja o odmianie jaka zostało użyta do wytworzenia wina oraz rok w którym nastąpiło winobranie. Jest to proceder który w winnicach w Polsce nie jest powszechnie praktykowany.
Nowe nasadzenia.
Korzystając z doświadczenia Winnicy Turnau – pierwszej zarejestrowanej w województwie zachodniopomorskim winnicy, właściciele Winnicy Sydonia wybrali odmiany winorośli najlepiej zimujące w tutejszych warunkach i najlepiej znoszące przymrozki wiosenne. Konsultacje odbywały się również w oddalonej nieopodal Winnicy Mierzęcin. Wybrane krzewy winorośli są odmianami hybrydowymi lepiej znoszącymi niskie temperatury bardziej odpornymi na choroby od Vitis Vinifera.
Wino białe Sydonia Solaris rocznik 2015.
Z odmiany Solaris, z której produkuje się tutaj wino białe, można uzyskać materiał o bardzo wysokiej zawartości cukru. Z podwyższonej zawartości cukru można uzyskać albo wino słodsze albo przerobić cukry na alkohol – idąc w tym kierunku wyprodukowano wino białe Sydonia Solaris 2015 o zawartości alkoholu 15 % z wyraźną resztką cukrową. Wino to zakwalifikowano do win wytrawnych ale na pograniczu z półwytrawnym; o charakterystycznym aromacie owoców cytrusowych oraz gruszki i brzoskwini. W smaku orzeźwiające z wyczuwalną nutą akacji. Idealne do lekkich dań i jako aparetif najlepiej serwować schłodzone do temperatury 8-10 stopni Celsjusza. Wino zostało sprzedane bardzo szybko i było wyróżnikiem na rynku wśród win białych o tak wysokiej zawartości alkoholu. Część wina ze zbioru 2016 będzie winem półwytrawnym lub półsłodkim a o kategorii zadecydują badania wina tuż przed procesem butelkowania.
Wino czerwone Sydonia Rondo Regent rocznik 2015.
Wino czerwone z 2015 roku to kupaż odmian Rondo i Regent – zawartość alkoholu 13 %. Jest to wino wytrawne o mocnej purpurowej barwie, unikalnym aromacie owoców leśnych oraz dojrzałych wiśni. Smak czekolady, papryki z nutą wanilii zawdzięcza leżakowaniu w dębowej beczce. Ciekawostką jest to, że odmiana Rondo dobrze prowadzona na północy Polski może dać materiał o bardzo dobrych parametrach wyjściowych do produkcji wina. Kupaż tych dwóch odmian dość powszechnie zostaje praktykowany przez winiarzy polskich.
Zbiorniki fermentacyjne.
Proces winifikacji odbywa się zgodnie z zasadami manufaktury a w procesie tym biorą udział członkowie rodziny. Uprawa winorośli, jej przerób, proces winifikacji, butelkowanie odbywa się ręcznie – począwszy od zbioru poprzez zlewanie z nad osadu i potem butelkowanie i korkowanie. Do fermentacji używane są szlachetne drożdże firmy Begerow. Drożdze namnażane są w mieszadle magnetycznym z kontrolowaną temperaturą by po upływie 12 – 16 godzin trafiły w odpowiednich proporcjach do nierdzewnych kadzi z moszczem. Uprzednio winogrona selekcjonowane ręcznie poddawane są procesowi odszypułkowania i delikatnemu miażdżeniu jagód. Moszcz wyciskany jest na prasie hydraulicznej oraz tradycyjnej ręcznej. Czerwone wino macerowane jest z jagodami przez okres od 10 do 14 dni mieszając ręcznie co kilka godzin. Po skończonym procesie fermentacji, która się odbywa w kadziach następuje samoistny proces fermentacji malolaktycznej . Zazwyczaj jest to okres wiosny gdzie temperatury są wyższe. W procesie tym niepożądany kwas jabłkowy przechodzi w kwas mlekowy – o lepszych odczuciach organoleptycznych.
Beczka dębowa.
Później wino zlewane jest z nad osadu i na okres od 8 -12 miesięcy wino trafia do dębowej beczki w której to dojrzewa i nabiera tanicznych aromatów. Każda butelka napełniana z osobna, sprawdzana jest w cylindrze miarowym by miała ona idealnie 750 ml zawartości wina. Korkowanie odbywa się na korkownicy ręcznej a w procesie tym wykorzystywane są korki portugalskie DIAM 3 o gęstości, która zabezpiecza wino w 100 % przed niepożądanymi procesami. Wino czerwone przed procesem butelkowania leżakuje w dębowej beczce. Wino białe natomiast produkowane jest w kontakcie z drzewem akacji – do kadzi po właściwej fermentacji dodawane są wiórki drzewa akacji a po pierwszym zlaniu z nad osadu są one usuwane. Wiórki akacji pozwalają na przejście delikatnych tanin akacjowych do wina nie tracąc jego owocowego charakteru.
Serdecznie dziękujemy Sebastianowi Pilczuk za gościnę i prawdziwie winiarską rozmowę.